Μίκης Θεοδωράκης Μιλά Για Την Κρίση Και Τα Γεγονότα Του Δεκεμβρίου

Το σπίτι είναι σιωπηλό. Στο πάνω πάτωμα ζει η Μυρτώ, η γυναίκα του Μίκη. Εξήντα πέντε χρόνια μαζί. Ο μεγάλος έρωτας της ζωής του. Ο Μίκης τις περισσότερες ώρες της ημέρας είναι στο ισόγειο. Μια κουβέρτα στα πόδια, ένα πούρο που ποτέ δεν ανάβει και μια μικρή γύψινη προτομή του Στάλιν που μοιάζει να περιπαίζει τα πάντα.

Τώρα άχραντη σιωπή. Στο μέσα δωμάτιο αισθάνεσαι την παρουσία της γραμματέως του. Η γραμματέας του Μίκη. Αλλά τι γραμματέας. Η σκιά του, η ανάσα του, ο αστυνομικός του, η νοσηλεύτριά του. Όταν ο Μίκης αρχίζει και μιλάει, όλα αποκτούν υπόσταση. Οι μνήμες, οι χαρές, οι λύπες. Ευωδιάζουν.

Πριν από λίγα χρόνια ο Μίκης μου ΄λεγε ότι μέσα στο σπίτι συχνά τον παρακολουθεί ένας «τύπος» που κάθεται απέναντι και του κλείνει κάθε τόσο το μάτι. «Ποιος είναι;» τον ρώτησα. «Ο θάνατος», μου απάντησε!

Ο Μίκης. Έζησε έτσι ακριβώς όπως πρέπει να ζει ένας αληθινός άνθρωπος. Προκαλώντας το μέλλον. «Ουρλιάζοντας ζωή και τέχνη».
Νιώθω ότι ποτέ μας δεν ξοφλήσαμε το Χρέος απέναντί του. Κι εγώ προσωπικά. Αλλά συνεχίζω απτόητος.Αυτή θα πρέπει να είναι η πεντηκοστή συνέντευξη. Τι να τον ρωτήσω απόψε;

Το μόνο για το οποίο θα ήθελα να τον ρωτήσω είναι πώς «γεωμετρεί» το τέλος του. Λες και διάβασε τις σκέψεις μου και άρχισε να μου λέει: «Θα ΄θελα όταν το ποσοστό της ζωής που μου αναλογεί το ΄χω ξοδέψει όλο κι έρθει το τέλος, να μην είμαι στην απέραντη μοναξιά.
Θα ΄θελα να έχω ενδοεπικοινωνία με τον πατέρα μου και τον αδελφό μου. Αιώνια ενδοεπικοινωνία. Θα ΄ναι κάτι υπέροχο». Καθαρό χειμωνιάτικο σούρουπο. Απέναντι ο ήλιος κόκκινος βασιλεύει πάνω στην Ακρόπολη. Ο Ήλιος και ο Χρόνος. Ο Μίκης.

Πώς κρίνεις τα γεγονότα του περασμένου Δεκεμβρίου;
Μ.Θ.: Το αν τα γεγονότα αυτά είχαν βάθος, πλάτος και δυναμική, φαίνεται από τον αντίκτυπό τους σε βάθος χρόνου, δηλαδή σήμερα. Ήταν μια μαζική εξέγερση της μαθητικής (κυρίως) και της φοιτητικής νεολαίας εξαιτίας των χρόνιων προβλημάτων που ταλαιπωρούν τη μονίμως ανάπηρη Παιδεία μας, που κορυφώθηκε με τον άδικο θάνατο του νεαρού μαθητή. Πίσω όμως από αυτόν τον ξεσηκωμό που ξεκίνησε με καταλήψεις σχολών και σχολείων υπήρξαν τα κόμματα της Αριστεράς (κυρίως ο ΣΥΡΙΖΑ) και πλήθος από αριστερίστικα γκρουπούσκουλα, των οποίων η ιδεολογικοπολιτική συμβολή δεν έφθανε σε βάθος, αρκούμενη σε μια ριζοσπαστική- αντιδεξιά συνθηματολογία.

Βεβαίως, την εξέγερση αυτή την εκμεταλλεύτηκαν ως συνήθως ποικίλες ομάδες αναρχικών, κουκουλοφόρων αναμεμειγμένων με ύποπτους τύπους που μεταβάλανε το κέντρο της Αθήνας σε μια βομβαρδισμένη πόλη, γεγονός που μας άφησε άφωνους, γιατί επρόκειτο για κάτι πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα. Άφωνους, προβληματισμένους και ανήσυχους, δεδομένου ότι από την άλλη πλευρά της κυβερνητικής εξουσίας διαπιστώσαμε μια απίστευτη παθητικότητα, που μας έπεισε ότι η χώρα μας πάσχει βαρύτατα. Γεγονός για το οποίο θεωρώ ότι φταίμε όλοι και όλες, μιας και αφήσαμε τη χώρα μας να γλιστρήσει σ΄ έναν κατήφορο στον οποίο δεσπόζει η αδιαφορία και η ανευθυνότητα, ασχολούμενοι με τα δευτερεύοντα και τα άσχετα και γυρίζοντας την πλάτη στα κύρια και τα σημαντικά.

Πώς νομίζεις ότι υπερβαίνουμε τη συνολική κρίση που μαστίζει σήμερα την Ελλάδα;
Δυστυχώς το κύριο μέλημα των κομμάτων που μας κυβέρνησαν έως σήμερα υπήρξε η κατάκτηση και διατήρηση της εξουσίας. Έτσι το μεγαλύτερο και ζωτικότερο μέρος ηγεσιών και λαού καταναλώθηκε σ΄ έναν πυγμαχικό αγώνα που συνεχίζεται, με τα φώτα στραμμένα στο ρινγκ και με τα προβλήματα να χρονίζουν και να σαπίζουν.

Από την άλλη πλευρά τα πιο νευραλγικά κέντρα του εθνικού μας οργανισμού, συνδικάτα, σωματεία, ΔΕΚΟ, ΜΜΕ, κράτος κ.λπ., έχουν καταληφθεί από τους ημέτερους του ενός κυρίως εκ των δύο πυγμάχων, η κομματικοποίηση και η φανατικοποίηση των οποίων δεν τα εμποδίζει εντούτοις να θέτουν τα δικά τους συντεχνιακά συμφέροντα υπεράνω όλων, ακόμα και του κόμματος στο οποίο υποτίθεται ότι ανήκουν.

Το αποτέλεσμα είναι ότι δημιουργείται ένα σύστημα- καρκίνωμα από το οποίο εξαρτώνται κάθε είδους ζωτικές αποφάσεις. Επομένως, η συνολική κρίση που μαστίζει σήμερα την Ελλάδα, όπως λέτε, οφείλεται στην ύπαρξη και τον κυριαρχικό ρόλο και την παρουσία αυτού του συστήματος- καρκινώματος, που μπορεί σήμερα να αποτελεί τροχοπέδη για τη Ν.Δ. και που όμως είναι περισσότερο από βέβαιο ότι θα αντιδράσει ακόμα πιο άγρια στην περίπτωση που μια κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα θελήσει να θίξει τα συμφέροντά του. Με άλλα λόγια, η εξαντλητική προβολή του εθνικού ρινγκ και της δικομματικής πυγμαχίας από τα ΜΜΕ κυρίως αποχαύνωσε λαό και κυβερνήτες, σε βαθμό που αφήσαμε τον γάμο και μας... πνίξανε τα πουρνάρια.

Το παραπάνω κείμενο αποτελεί μέρος της συνέντευξης που έδωσε ο Έλληνας μουσικοσυνθέτης στον Γιώργο Λιάνη. Ολόκληρη η συνέντευξη εδώ.